اکولوپلاستی شاخه‌ای در چشم‌پزشکی برای تشخیص بیماری‌های پلک و حدقه چشم و روش‌های جراحی اعم از اصلاح افتادگی پلک و یا برداشتن چشم است. اکولوپلاستی مربوط به بخش میانی صورت اعم از چشم، دورچشم و پیشانی است که غدد چشم، مجاری اشکی پلک بالا و پایین، چشم و ضمائم آن و ابروها شامل آن می‌شود. جراحی‌های زیبایی نظیر بلفاروپلاستی پلک‌های فوقانی و تحتانی، لیفت آندوسکوپیک پیشانی و جراحی مجرای اشکی جزو روش‌های جراحی این تخصص می‌باشد.
یکی دیگر از شاخه‌های این رشته تخصصی جراحی‌های ترمیمی مانند اصلاح ضایعات ناشی از تصادفات و بیماری‌های مادرزادی و انسداد مجرای اشکی و ضایعات مربوط به اوربیت است. به دلایل مختلف جراحی‌های چشم در هر سنی انجام خواهند شد که برخی از این جراحی‌ها ضروری و برخی دیگر جنبه زیبایی دارند. در ادامه این مقاله به بررسی انواع جراحی‌های اکولوپلاستی و هم‌چنین مراقبت‌های پس از جراحی خواهیم پرداخت.
انواع جراحی‌های اکولوپلاستی
- جراحی پلک نظیر بلفاروپلاستی، بازسازی پلک و پتوز پلک
- درمان سرطان و تومورهای اطراف چشم
- درمان انسداد مجاری اشکی
- درمان تیروئید چشمی مانند بیماری گریو
- جراحی اربیتال
- درمان آسیب‌ها و صدمات و ترمیم و بازسازی حفره‌های آسیب دیده چشم
- بوتاکس و پرکننده‌های پوستی
- لیفت پیشانی و ابرو
- جوانسازی و تقویت ویژگی‌های صورت
- جراحی اکولوپلاستی اطفال برای درمان اختلال چشمی در کودکان
در ادامه به بررسی برخی از درمان‌های جراحی اکولوپلاستی خواهیم پرداخت.
انسداد مجرای اشکی
برخی از افراد در تولید اشک توسط غده اشکی دچار مشکل شده و میزان تولید اشک کاهش پیدا می‌کند. این موضوع موجب خشکی چشم در این افراد خواهد شد. اما برخی دیگر از افراد در خروج اشک از مجرای اشکی دچار مشکل شده و مسیر خروج اشک دچار انسداد خواهد شد. برای تشخیص و درمان این بیماری حتما باید متخصص چشم مراجعه کنید. درمان این بیماری توسط جراحی اکولوپلاستی توسط استنت یا لوله گذاری و یا توسط گشاد کردن مجاری به وسیله کانتر و بالون انجام خواهد شد.
در روش جراحی اکولوپلاستی توسط استنت و یا لوله گذاری پس از قرار دادن بیمار تحت بیهوشی عمومی با پیچ کردن یک لوله نازک از جنس سیلیکون و یا پلی اورتان در یک یا هر دو سوراخ گوشه پلک، از طریق سیستم تخلیه اشک لوله‌ها به داخل بینی منتقل خواهند شد. روش جراحی اکولوپلاستی با استفاده از کانتر و بالون به طور معمول برای نوزادان و یا کودکان و افراد بزرگسالی که انسداد جزئی دارند، استفاده خواهد شد.
بلفاروپلاستی
جراحی زیبایی پلک یا بلفاروپلاستی هم بر روی پلک بالا و هم پلک پایین و یا هر دو انجام خواهد شد. جراحی پلک بالا هم با هدف درمانی و هم با هدف زیبایی مورد استفاده قرار می‌گیرد. هدف درمانی آن برای افرادی که افتادگی پشت پلک آن‌ها زیاد بوده و بر روی بینایی تاثیر می‌گذارد استفاده شده و جنبه زیبایی آن برای افرادی که دارای افتادگی در ناحیه چشم و عدم قرینگی در پشت پلک هستند، انجام می‌شود.
جراحی بلفاروپلاستی برای پلک‌های بالا با بی‌حسی انجام شده و برش‌ها با لیزر ایجاد شده و بخیه‌ها نیز به صورت کشیدنی هستند، که ده روز پس از جراحی برداشته خواهند شد و بلافاصله پس از عمل افراد چشم‌های خود را باز کرده و می‌توانند راه بروند. جراحی زیبایی پلک پایین بدین صورت انجام می‌شود، که در صورتی که میزان پف و یا بیرون زدگی چربی پلک پایین زیاد باشد، برش‌ها در زیر خط مژه ایجاد شده و علاوه بر خارج کردن چربی‌های اضافی، پوست اضافی پلک نیز برداشته خواهد شد. در این نوع جراحی هیچ برشی بر روی پوست مشاهده نخواهد شد و بهبودی و ترمیم آن نیز سریع‌تر است.
افراد مناسب برای جراحی اکولوپلاستی
- افراد مبتلا به بیماری پتوز یا همان پلک‌های آویزان به سمت پایین
- افراد دارای چین و چروک و یا جای زخم و چین‌های دور چشم
- افراد مبتلا به انسداد مجاری اشکی
- افرادی که بیشتر از حد پلک می‌زنند.
- تکان خوردن چشم بیش از حد
- افراد کبتلا به انتروپیون یا اکتروپیون
- افراد دارای تومورهایی در داخل یا اطراف چشم
- افراد دارای تومورهای مداری
- افراد مبتلا به سوختگی چشم
- افراد دارای چشم‌های برآمده
- بلفاورپلاستی یا چربی بیش از حد در پلک‌ها
نحوه انجام جراحی اکولوپلاستی
بیشتر جراحی‌های اکولوپلاستی با ایجاد یک یا چند برش کوچک در ناحیه‌های مختلف صورت و ابرو و … و تحت بی‌حسی موضعی انجام خواهد شد. برش‌ها در جراحی پلک در خطوط پلک و در مجرای اشک از طریق بینی یا گوشه چشم ایجاد خواهند شد. پس از بی‌حسی و ایجاد برش، بهترین جراح پلک پوست را از بافت زیرین جدا کرده و پوست و عضله اضافی را از بین خواهد برد.
برای لیفت ابرو و پیشانی برش‌ها در پوست سر ایجاد شده و سپس چربی‌های اضافی را از بین می‌برند. برای لیفت صورت برش‌ها در اطراف گوش ایجاد شده و سپس عضله زیرین و بافت همبند با بلند کردن پوست مجدد در آن ناحیه قرار گرفته و سفت خواهد شد. در جراحی اوربیت‌ها برش‌های بزرگ برای برداشتن و یا ترمیم بافت‌های درگیر و آسیب دیده با حفظ عملکرد چشم و بینایی ایجاد خواهد شد. در انتهای جراحی نیز بخیه‌ها زده خواهند شد.
اقدامات قبل از اکولوپلاستی
- خودداری از مصرف داروهای رقیق کننده خون
- مراجعه به پزشک متخصص برای معاینه روتین قبل از جراحی
- پرهیز از استعمال دخانیات و مشروبیات الکلی
- در روز جراحی از آرایش چشم‌ها خودداری کنید.
- استحمام یک شب قبل از جراحی
- داشتن یک همراه در روز جراحی
اقدامات پس از اکولوپلاستی
- استفاده از کمپرس یخ برای کاهش درد و کبودی و تورم
- خودداری از انجام فعالیت‌هایی که منجر به افزایش فشار خون می‌شوند.
- خودداری از ورزش و وزنه‌برداری به مدت یک هفته پس از عمل
- آرامش و استراحت کافی تا چند روز پس از جراحی
- مراجعه به پزشک متخصص تا زمان بهبودی کامل
هزینه اکولوپلاستی
هزینه انجام عمل اکولوپلاستی به عواملی نظیر مهارت و تجربه پزشک، نوع روش جراحی، میزان پیچیدگی جراحی، هزینه‌های جانبی، هزینه کلینیک و دستمزد جراح بستگی دارد.
نکات پایانی
جراحی‌های اکولوپلاستی به دلیل اینکه تحت بیهوشی یا بی‌حسی موضعی انجام می‌شوند، هیچ گونه دردی را برای بیماران ایجاد نخواهند کرد. اما برخی از بیماران چند روز پس از جراحی درد خفیفی را تجربه می‌کنند، که با استفاده از داروهای ضد درد تجویزی توسط پزشک مانند استامینوفن می‌توانند به تسکین و کاهش درد کمک کنند. نکته حائز اهمیت دیگری این است که، جراحی‌های چشم و اکولوپلاستی با هدف زیبایی تحت پوشش بیمه نخواهند بود. این نوع از جراحی‌ها عاری از هرگونه عوارضی بوده ولی باز با این حال باید در صورت کوچک‌ترین عارضه به بهترین چشم پزشک غرب تهران مراجعه کنید.
