یکی از دقیقترین و کم خطرترین جراحیهای لیزر چشم که برای رفع عیوب انکساری انجام میشود؛ فمتولیزیک است. این روش، تغییر یافتهی روش لیزیک بوده و در آن تنها دستگاه نقش دارد.
در روش لیزیک توسط بهترین دکتر عمل لیزیک چشم در تهران چشم بیماران توسط پزشک متخصص خراش داده میشد و سپس چشم لیزر میشود، اما در روش فمتولیزیک چشم بیماران توسط لیزر برش داده شده، لیزر انجام میشود و سپس فلپ برش داده شدهی قرنیه سرجای اصلی خود باز میگردد.
در واقع در این روش جراحی ، پزشک متخصص از دو نوع لیزر برای انجام مراحل استفاده می کند. به همین دلیل به آن روش تمام لیزر نیز گفته میشود که دلیل این نام گذاری عدم استفاده از تیغ میباشد.
در فمتولیزیک ابتدا یک لیزر فمتوسکند فوق سریع برای ایجاد یک فلپ نازک در سطح قرنیه استفاده میشود. سپس لیزر اگزایمر برای اصلاح بینایی بافت زیرین قرنیه بر روی آن تابیده شده و بینایی بیمار اصلاح میشود.
لیزر فمتوسکند
نوعی لیزر است که به طور کنترل شده و دقیقی به چشم بیماران تابیده میشود به نحوی که هیچگونه آسیبی برای قرنیه باقی نخواهد ماند. ابزارهایی که کنترل کنندهی این نوع از لیزر هستند بسیار پیشرفته هستند، و میتوانند تمام جزییات لیزری که به سمت چشم بیمار تابیده میشود را کنترل کند. به همین دلیل برش ایجاد شده در قرنیه بیمار بسیار نازک است.
چه کسانی کاندید مناسبی برای انجام جراحی فمتولیزیک هستند؟
افرادی که دارای ویژگی های مناسب برای جراحی لیزیک هستند میتوانند فمتولیزیک انجام دهند. این جراحی برای بیمارانی که قطر قرنیه بسیار نازکی دارند نیز مناسب استT و دلیل آن دقت بالای برش فمتوسکند است که میتواند با ظرافت هر چه بیشتر قرنیه بیماران را برش دهد. همچنین افراد با آستیگمات خیلی بالا مناسب این جراحی نیستند.
به علاوه افرادی که شرایط عمومی بدنشان مناسب برای انجام این جراحی نیست باید حتما قبل از انجام جراحی بررسی شوند. برای مثال فردی که یک دیابت جدی و کنترل نشده دارد، افرادی که بیماریهای سیستم خود ایمنی بدن یا نقص ایمنی دچار هستند، خشکی چشم بسیار شدید ، التهاب چشمی و یا قوز قرنیه دارند، افرادی که اسکار روی قرنیه ، فشار چشم ، آب مرواریدو یا بیماری های شبکیه دارند کیسهای مناسبی برای انجام جراحی لازک نیستند.
به علاوه قبل از انجام جراحی پزشک عکس برداریها و آزمایشاتی برای تعیین نمرهی چشم را برای بیمار تجویز می که با تکیه بر نتایج آنها میتوان مناسب بودن فردی برای جراحی فمتولیزیک را به طور دقیق بررسی کرد.

کاندیدای نامناسب برای انجام عمل فمتولیزیک
برخی از افراد به دلیل دارا بودن شرایط خاص و همچنین مبتلا به بیماریهای خاص برای عمل فمتولیزیک مناسب نیستند، این شرایط و بیماریها شامل قوزقرنیه، فشارخون چشم، قرنیه نازک، پیرچشمی، خشکی چشم، بلفاریت، یووئیت، هریس سیمپلکس، گلوکوم و هرپس زوستر است. این عمل بیشتر برای افراد بزرگسال با بینایی ثابت مناسب میباشد.
سن مناسب برای انجام فمتولیزیک
مانند تمام جراحیهای رفع عیوب انکساری فمتولیزیک نیز برای افرادی توصیه میشود که اولا بالای 18 سال باشند، و حداقل در طی دو سال گذشته نمرهی چشم آنها ثابت باقی مانده باشد. اگر بیمار در سنی باشد، که شمارهی عینک آن مدام تغییر کند توصیه میشود، تا صبر کند و این جراحی را در سن بالاتر انجام دهد.در صورتی که نمرهی چشم ثابت نشده باشد؛ بعد از جراحی نمرهی چشم فرد بالا رفته و نیاز به جراحی مجدد خواهد بود.
همچنین این جراحی برای بیمارانی که سن بسیار بالایی دارند توصیه نمیشود. دلیل این موضوع میتواند فشار خون بالا، دیابت، فشار روحی ناشی از جراحی، آب مروارید، فشار چشم و…. باشد که در سنین بالا برای افراد به وجود میآید.
مزایای فمتولیزیک نسبت به لیزیک و لازک
با پیشرفت هر روزهی علم چشم پزشکی روشهای جراحیهای چشم روز به روز بهتر از قبل میشوند. به همین دلیل میتوان نتیجه گرفت، که روشهای به روزتر مانند فمتولیزیک میتوانند عملکردهای بهتری نسبت به روشهای قدیمیتر مثل لیزیک داشته باشند که برخی از این برتریها را در ادامه توضیح خواهیم داد:
1.بهبودی سریع و دورهی نقاهت کوتاهتر نسبت به جراحی لازک و لیزیک
2.راحت تر بودن این جراحی نسبت به روشهای گذشته
3.کمتر بودن خطر ابتلا به عفونت و التهاب چشمی
4.کمتر بودن احتمال بازگشت نمره ی چشم
5.کاهش خطر از بین رفتن قرنیه حین عمل نسبت به روشهای قبلی
6. قابل پیش بینی بودن ضخامت فلپ قرنیه
7.نیاز کمتر به عکسهای اندازه گیری قطر قرنیه
اقدامات قبل از انجام عمل فمتولیزیک
- شستشوی پلک قبل از عمل با شامپو بچه رقیق شده برای از بین بردن آلودگیها
- خودداری از آرایش چشمها قبل از عمل
- خودداری از لنز تماسی یک هفته قبل از عمل فمتولیزیک
- داشتن یک همراه در روز عمل
- خودداری از کرمها و لوسیون در نزدیک چشم یک روز قبل از جراحی
- استحمام یک روز قبل از عمل فمتولیزیک
- خودداری از استفاده از عطر، ادکلن در روز جراحی به دلیل حساس بودن دستگاه لیزر نسبت به بو
- مصرف یک وعده غذایی سبک قبل از عمل
نحوه انجام عمل فمتولیزیک
در ابتدا معاینهای از چشمها و همینطور عکسبرداری از قرنیه برای تعیین نمره چشم و اندازهگیری ضخامت قرنیه انجام خواهد شد.
برای انجام این عمل چشم بیمار توسط قطرههای بیحسکننده، بیحس شده و سپس با استفاده از دستگاهی به نام اسپکولوم پلکهای شما را در طول عمل باز نگه خواهند داشت. در این مرحله بهترین جراح پلک با کمک لیزر فمتوسکند برشی در قرنیه ایجاد کرده و لیزر اگزایمر برای تغییر شکل قرنیه و از بین بردن مشکلات انکساری قرنیه بر ناحیه مورد نظر تابیده خواهد شد. پس از بین بردن نواقص، جراح فلپ را بر سر جای خود برای محافظت از بافت لیزر شده برمیگرداند. این جراحی نیازی به بخیه نداشته و خود به خود جوش خواهد خورد. مدت زمانی انجام این جراحی 30 دقیقه به طول خواهد انجامید.

تفاوت لیزیک و فمتولیزیک
همانطور که در بالا توضیح داده شد لیزیک یک روش قدیمی جراحی عیوب انکساری چشم میباشد، که در آن جراح با استفاده از ابزار میکروکراتوم قرنیه را برش داده و آن را آماده ی لیزر میکند. این در حالی است که در روش فمتولیزیک این برش قرنیه توسط دستگاه و با لیزر فمتوسکند انجام میشود.
مراقبتهای بعد از فمتولیزیک
تا مدتی بعد از جراحی ممکن است تاری دید داشته باشید که طبیعی است و بعد از دو الی سه هفته به دید نرمال میرسد.
در هفتهی اول از محافظ چشم در هنگام خواب استفاده کنید
قطرههای چشم را مطابق دستور پزشک استفاده کرده و اگر چند قطره با هم باید استفاده کنید بین آن ها 5 دقیقه زمان دهید. دقت کنید که استفاده از قطره هنگام خواب ضروری نیست.
کارهایی مانند رانندگی، تلویزیون، موبایل و کامپیوتر و… تا جایی باید انجام شود که به بینایی شما آسیب نرساند.
سعی کنید در چند روز اول به دلیل حساسیت چشم نسبت به نور در منزل بمانید و از عینک آفتابی نیز استفاده کنید.
تا یک ماه بعد از جراحی استخر نروید
تا دو هفته از استعمال دخانیات به طور جدی خودداری کنید. در صورت استفاده از سیگار و… ممکناست دچار عفونت های قارچی قرنیه و… شوید.
تا یک ماه از وسایل ارایشی استفاده نکنید.
تا دو ماه از انجام فعالیت های سنگین بپرهیزید.
عوارض فمتولیزیک چیست؟
هر جراحی عوارض خاص خود را دارد، و فمتولیزیک نیز از این قاعده مستثنی نیست. همانطور که گفتیم تفاوت جراحی لیزیک و فمتولیزیک در نحوه ی برش قرنیه است، اما ممکن است عوارضی مشابه داشته باشند؛ که البته باید بدانید که این عوارض بسیار نادر است.
برای مثال یکی از عوارض رایجی که در فمتولیزیک وجود دارد استریای فلپ ( ایجاد چین و چروک در فلپ قرنیه ) در هنگام جوش خوردن بخش برش خورده با قرنیه است، که در موارد نادری پیش میآید. از جملهی دیگر عوارض این جراحی میتوان موارد زیر را نام برد:
فلپهای ناقص: برشهای ناقص قرنیه
جا به جایی فلپ
التهاب چشم
سندروم حساسیت به نور گذرا
به طور کلی احتمال بروز این عوارض در صورتی که این جراحی تحت نظارت بهترین پزشک متخصص انجام شود، میتواند بسیار کم شود. همچنین در صورت بروز هر کدام از این موارد یک پزشک ماهر میتواند با توانایی بالا مشکلات بیمار را به نحو احسنت حل و فصل کند.
هزینهی فمتولیزیک چقدر است؟
بسته به این که نمرهی چشم شما چند است، بیمه ممکن است هزینهی فمتولیزیک را تقبل کند. اما به طور کلی هزینهی این جراحی به دستگاه، کلینیک، مهارت پزشک و شرایط بدنی و چشم بیمار بستگی دارد.
سخن پایانی
عمل فمتولیزیک به دلیل مدت زمان بهبودی کم و همینطور عوارض جانبی ناچیز پس از عمل از محبوبیت زیادی در بین افراد برخوردار است، برای انجام این جراحی به دلیل حساسیت بالای آن حتما باید توسط بهترین چشم پزشک و جراح با تجربه و مهارت بالا انجام شود.
سوالات متداول
خیر، با بیحسی موضعی انجام شده و بیمار احساس درد و سوزش در ناحیه چشم خود نخواهد داشت.
پس از عمل تا مدتی دید بیمار تار خواهد بود و این امر کاملا طبیعی است، و پس از گذشت چند هفته از بین خواهد رفت. دلیل تار شدن دید پس از فمتولیزیک تابش لیزر بر سطح قرنیه و برداشت لایهای نازک از آن است. جای نگرانی نبوده چون این لایه به مرور زمان ترمیم شده و وضوح دید افراد مانند قبل خواهد شد.
بهبودی چشمها بلافاصله پس از جراحی شروع شده اما به طور نرمال افراد چندین هفته یا چندماه پس از جراحی دارای تاری دید موقتی هستند، که به مرور از بین خواهد رفت. به طور تقریبی پس از 3 ماه دید افراد خوب خواهد شد.
در روز جراحی باید از فعالیتهایی نظیر رانندگی، مطالعه و حمام خودداری کنید، روز بعد از جراحی انجام کارهای روزانه در صورت آسیب نزدن به چشم بلامانع است اما باز هم انجام فعالیتهای رانندگی و مطالعه و حمام ممنوع است. در روز دوم پس از جراحی استحمام در صورت وارد نشدن صابون و شامپو به چشم بلامانع بوده و استفاده از عینک آفتابی در هنگام بیرون رفتن ضروری است. در تمام این روزها باید از انجام ورزشهای سنگین خودداری کنید.
حداقل 2 الی 3 ماه پس از جراحی استفاده از لنز توصیه نخواهد شد، اما با گذشت لاین مدت زمانی استفاده از لنزها بلامانع خواهد بود.