افرادی که شب هنگام و در زمان های تاریکی دچار مشکل در بینایی خود می شوند، در واقع به شب کوری مبتلا شده اند. این عارضه دید افراد را در شب و در مناطق تاریک دچار اختلال خواهد کرد. البته افراد مبتلا به شب کوری به طور کامل بینایی خود را از دست نمی دهند بلکه حدودی از بینایی خود را در مکان های تاریک از دست خواهند داد. هم چنین در این هنگام کنتراست دید افراد به مقدار زیادی کاهش پیدا خواهد کرد.
شب کوری یا نکتالوپیا به عنوان یک بیماری محسوب نشده و تنها در اثر یک اختلال چشمی ایجاد می شود.
در این مقاله قصد داریم تا شما را با علت بروز شب کوری و همینطور روش های درمان آن آشنا کنیم.
علت بروز شب کوری
از علت های اصلی این اختلال می توان به کمبود رودوپسین که واقع در پشت چشم است و کمبود ویتامین آ اشاره کرد. از دلایل دیگر بروز این اختلال نیز بیماری های زمینه ای نظیر بیماری آب سیاه، آب مروارید، نزدیک بینی، ورم رنگیزه ای شبکیه و قوز قرنیه می باشد؛ که در ادامه به معرفی این بیماری ها خواهیم پرداخت.
آب سیاه
این بیماری منجر به آسیب عصب بینایی چشم خواهد شد، و افراد مبتلا به این بیماری هاله ای تیره رنگ هنگام نگاه کردن به نور مشاهده خواهند کرد.
آب مروارید
بیماری آب مروارید منجر به کدر شدن عدسی چشم شده و همین امر منجر به کاهش بینایی به خصوص در نور کم خواهد شد.
نزدیک بینی
در این بیماری افراد برای مشاهده اجسام در فاصله نزدیک مشکلی نداشته اما قادر به مشاهده اجسام از فاصله دور نیستند.
ورم رنگیزه ای شبکیه
این بیماری جزو بیماری نادر شناخته شده و به شبکیه ی چشم آسیب می زند.
قوز قرنیه
این بیماری منجر به نازک شدن قرنیه و همینطور تغییر شکل قرنیه خواهد شد و می تواند یک چشم یا هر دو چشم فرد را درگیر کند. افراد مبتلا به قوز قرنیه درگیر کاهش بینایی خواهند شد.
علائم شب کوری
- محدودیت دید در شب و محیط هایی با نور کم
- سردرد
- چشم درد
- حالت تهوع
- استفراغ
- دید تار
- حساسیت به نور
- ایجاد مشکل در دیدن اجسام دور
نحوه تشخیص شب کوری
ابتدا بهترین چشم پزشک علائم افراد را پرسیده و سپس به معاینه چشم با استفاده از تست بینایی رنگ، بررسی و معاینه شبکیه چشم، معاینه قرنیه و پلک . عنبیه در بخش جلویی چشم، رفرکشن قرنیه برای تجویز عینک و یا لنز، به بررسی بیماری هایی مانند قوز قرنیه و دیابت و آب سیاه خواهد پرداخت. و همینطور ممکن است برای تشخیص بهتر و دقیق تر آزمایش هایی نظیر آزمایش الکتروتینوگرافی، میدان دید و … را تجویز کند. آزمایش الکتروتینوگرافی برای بررسی عملکرد شبکیه چشم، و آزمایش میدان دید نیز برای بررسی بیماری های چشمی و سکته مغزی انجام خواهد شد.
روش های درمان شب کوری
درمان این بیماری با توجه به علت بروز آن متفاوت بوده و توسط پزشک متخصص انتخاب خواهد شد. در ادامه به بررسی درمان این اختلال با توجه به علت های مختلف خواهیم پرداخت.
در صورتی که این اختلال در اثر بیماری آب مروارید ایجاد شده باشد، بهترین روش برای درمان آن جراحی است. که در جراحی آب مروارید عدسی کدر شده با یک عدسی مصوعی جایگزین خواهد شد. و بلافاصله پس از جراحی علائم شب کوری رو به بهبودی خواهد رفت.
در صورتی که علت بروز این اختلال نزدیک بینی باشد، می توان برای درمان آن از لنزها و عینک های طبی استفاده کرد. اما اگر با وجود استفاده از عینک و لنزها باز هم علائم شب کوری را داشتید باید با پزشک متخصص خود در میان بگذارید.
اما اگر علت بروز این اختلال بیماری های آب سیاه و بیماری ورم رنگیزه ای شبکیه باشد؛ قابل درمان نبوده اما با تشخیص به موقع می توان جلوی پیشرفت آن ها را گرفت.
در صورتی که این اختلال شدید باشد، پزشک متخصص، جراحی چشم نظیر لیزیک را تجویز خواهد کرد. در این جراحی با استفاده از لیزر، شکل قرنیه افراد را برای بهبود بینایی تغییر خواهند داد.
یکی از روش های نوین برای درمان این اختلال در حال حاضر ژن درمانی و استفاده از سلول های بنیادی است. برای تشخیص این ژن نهفته در افرادف قبل از ازدواج و بارداری آزمایش ژنتیک گرفته خواهد شد.
پیشگیری از بروز شب کوری
جلوگیری از این اختلال در صورتی که بروز این اختلال به دلیل نقص ژنتیکی باشد، ممکن نیست. اما اگر به دلیل بیماری های دیگر باشد می توان با رعایت رژیم غذایی از بروز شب کوری جلوگیری کرد. به طور مثال با مصرف غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان و ویتامین ها می توان از بروز بیماری آب مروارید جلوگیری کرد؛ و یا با مصرف غذاهای حاوی ویتامین آ از بروز نزدیک بینی پیشگیری کرد. مواد غذایی مانند طالبی، سیب زمینی شیرین، هویج، کدو تنبل، کدو حلوایی، انبه، اسفناج، کلم سبز، شیر و تخم مرغ حاوی ویتامین آ بوده و مصرف آن ها برای پیشگیری از بیماری های چشمی توصیه می شود.
سخن پایانی
عارضه شب کوری نشانه ای از وجود یک بیماری دیگر بوده و منجر به محدودیت در انجام فعالیت های روزمره افراد خواهد شد، در صورتی که افراد با مشاهده علائم در اسرع وقت به پزشک متخصص مراجعه کنند، و روند درمان برای آنان آغاز شود می توان از پیشرفت آن جلوگیری کرده و این عارضه را درمان کرد اما در صورتی که برای درمان شب کوری به موقع اقدام نشود، آسیب های جبران ناپذیری به چشمان افراد وارد خواهد شد و حتی ممکن است که افراد مبتلا به این عارضه بینایی خود را از دست بدهند.
