یکی از بیماری های جدی چشم که بینایی افراد را به خطر می اندازد، جداشدگی شبکیه چشم می باشد. در واقع شبکیه چشم لایه ای شفاف و نازک است، که در بخش داخلی کره چشم قرار گرفته است؛ و وظیفه ارسال نور محیط و سیگنال ها به مغز را برعهده دارد و همین امر منجر به مشاهده اشیا و محیط توسط شما خواهد شد. در صورتی که شبکیه از حالت طبیعی خود و در واقع سلول های شبکیه از لایه ای که وظیفه تامین اکسیژن رسانی و تغذیه سلول ها را دارد، جدا شود، جدا شدگی شبکیه چشم اتفاق خواهد افتاد. و دیگر شبکیه نمی تواند نور و سیگنال ها را به خوبی به مغز ارسال کند که این امر منجر به کاهش شدید بینایی خواهد شد.
افرادی که مبتلا به این مشکل هستند، برای از دست ندادن بینایی خود باید در اسرع وقت برای درمان به چشم پزشک متخصص مراجعه کنند.
در ادامه این مقاله به بررسی بیشتر علائم این بیماری و هم چنین عوامل موثر در بروز این مشکل خواهیم پرداخت.
علت جداشدن شبکیه چشم
یکی از علت های اصلی جداشدگی شبکیه چشم، پاره شدن شبکیه می باشد که در این صورت مایع چشم در پشت شبکیه جمع شده و منجر به جداشدن شبکیه چشم خواهد شد. از علت های دیگر بروز این بیماری ایجاد بافت و یا زخم بر روی شبکیه بوده که موجب پاره شدن و جداشدگی شبکیه چشم خواهد شد. هم چنین یکی از عوامل ایجاد این پارگی و زخم ها، داشتن قند خون در طولانی مدت است. باید به این نکته توجه داشت که مایع چشم حتی در صورت عدم وجود پارگی نیز به دلیل ورم پشت چشم و یا التهاب لایه میانی چشم در پشت چشم جمع شده و همین امر موجل عقب رفتن شبکیه و جدا شدن آن می شود.
عوامل موثر در بروز جداشدگی شبکیه چشم
- افزایش سن
- بیماری دیابت
- آسیب دیدگی چشم
- سابقه ابتلا به جداشدگی شبکیه در خانواده
- جراحی های مرتبط با چشم مانند جراحی آب مروارید
- نزدیک بینی
- بیماری هایی مانند نازک شدن شبکیه
- سابقه پارگی شبکیه
- جدا شدن مایع چشم از شبکیه
علائم جداشدگی شبکیه چشم
به طور معمول این بیماری در صورت خفیف بودن و ابتدای بیماری هیچ علائمی از خود نشان نخواهد داد؛ اما در موارد شدیدتر آن علائمی به طور ناگهانی در افراد ظاهر خواهد شد که شامل موارد زیر می باشد:
- تاری دید
- مشاهده تصاویر به صورت موج دار
- از دست دادن تدریجی بینایی
- مشاهده نقاط نورانی
- مشاهده نقاط تیره، لک و خطوط ناهموار
- احساس وجود پرده یا سایه در جلوی چشم
نحوه تشخیص جداشدگی شبکیه چشم
برای تشخیص این بیماری بهترین چشم پزشک ابتدا به معاینه شبکیه چشم خواهد پرداخت. برای این کار ابتدا مردمک چشم توسط قطره های مخصوص باز شده و شبکیه چشم توسط وسیله ای مخصوص به نام افتالموسکوپ بررسی شده و هم چنین برای انتخاب روش درمانی مناسب محل و اندازه و نوع جداشدگی شبکیه چشم نیز بررسی خواهد شد.
در موارد شدیدتر این بیماری در صورتی که به علت خونریزی امکان مشاهده و بررسی شبکیه توسط دستگاه افتالموسکوپ نباشد، از سونوگرافی چشم برای بررسی محل، وسعت و علت جداشدگی شبکیه استفاده می شود.
روش های درمان جداشدگی شبکیه
با توجه به نوع جداشدگی شبکیه چشم روش های مختلفی نظیر روش های بدون جراحی و جراحی برای درمان وجود دارد. که در ادامه به بررسی هر کدام از این روش ها خواهیم پرداخت.
روش های غیرجراحی
در صورتی که جداشدگی شبکیه چشم در اثر پارگی شبکیه چشم باشد، از لیزر و یا کرایوپکسی می توان برای درمان آن استفاده کرد که درمانی سرپایی محسوب می شود.
درمان با لیزر
در درمان با لیزر یک پرتو لیزر به داخل چشم تابیده خواهد شد که منجر به ایجاد سوختگی در اطراف پارگی شبکیه می شود و همین امر منجر به بسته شدن لبه های پارگی شده و از تجمع مایع چشم در زیر شبکیه پیشگیری خواهد کرد.
کرایوپکسی
در کرایوپکسی نیز ابتدا چشم ها توسط بی حسی موضعی، بی حس شده و سپس پروپ انجماد بر روی سطح بیرونی چشم و بر روی پارگی قرار خواهد گرفت.
روش های جراحی
بر اساس نوع و میزان جداشدگی شبکیه چشم روش های مختلفی برای جراحی چشم وجود دارد. برای آشنایی با روش های جراحی جداشدگی شبکیه چشم با ما همراه باشید.
تزریق هوا یا گاز
برای انجام این روش بهترین جراح چشم، حباب هوا یا گاز را به بخش مرکزی چشم تزریق خواهد کرد که همین امر منجر به بسته شدن سوراخ ها و جلوگیری از حرکت مایعات به سمت پشت شبکیه چشم خواهد شد. پزشک متخصص علاوه بر این روش ممکن است از کرایوپکسی برای ترمیم شکاف شبکیه استفاده شود. مایعات جمع شده در زیر شبکیه به خودی خود جذب شده و موجب اتصال دوباره شبکیه به دیواره چشم خواهد شد.
فرو رفتگی سطح چشم
در این روش یک تیکه سیلیکون به ناحیه آسیب دیده چشم در قسمت سفیدی بخیه زده خواهد شد. از این روش برای کاهش فشار بر روی شبکیه از سمت زجاجیه یا همان مایع چشم توسط فرورفتگی دیواره چشم استفاده می شود.
ویترکتومی یا تخلیه مایعات موجود در چشم
این روش با خارج کردن مایع ژله ای زجاجیه به همراه تمامی بافت های موجود در اطراف شبکیه از داخل چشم انجام می شود، و سپس به داخل فضای خالی روغن و یا گاز تزریق خواهد شد. در واقع این روش به منظور صاف کردن شبکیه چشم استفاده می شود و گاز و یا مایع تزریق شده در داخل چشم جذب شده و فضای مایع زجاجیه دوباره با مایعات بدن پر خواهد شد.
مراقبت های پس از جراحی
- استفاده از محافظ پلاستیکی به مدت 2 الی 3 هفته جهت حفاظت از محل عمل و ضربه به چشم
- استفاده از قطره های چشمی 1 الی ماه پس از جراحی
- مصرف داروهای تجویزی پزشک متخصص
- خودداری از تمیز کردن اطراف چشم با پارچه های خشن یا دستمال کاغذی برای جلوگیری از خراش قرنیه
- مراجعه به پزشک در اسرع وقت در صورت احساس درد دائمی در چشم، قرمزی، حساسیت به نور، کاهش دید و ترشح چرکی
- خودداری از خم شدن بیش از حد کمر
نتیجه گیری
در صورت ابتلا به بیماری جداشدگی شبکیه چشم، و عدم درمان آن به مدت طولانی، ممکن است افراد قدرت بینایی خود را از دست بدهند. بنابراین این عارضه اورژانسی بوده و باید در صورت مشاهده علائم برای درمان در اسرع وقت به پزشک متخصص مراجعه کنید.
